Nadżah Alosaimi, Arab News
RIJAD: Wydział paszportów wkrótce opublikuje w internecie dokument elektroniczny, który pozwoli kobietom podróżować bez opiekuna (mahram). Dokument będzie mógł wypełnić tylko mahram (prawny opiekun kobiety) . Przedstawienie tego dokumentu na lotnisku lub w porcie, wystarczy, by kobieta mogła podróżować sama. (moja uwaga: aby taki dokument otrzymać, mężczyzna musi udać się do Departamentu Paszportów i spędzić załatwiając formalności kilka godzin). Decyzja o umieszczeniu dokumentu zezwalającego na podróżowanie kobiety bez mahrama, została już podjęta, aczkolwiek nadal prowadzone są analizy techniczne, poinformował Abdulrahman Al-Adżlan, rzecznik Departamentu Paszportów. Mahram kobiety jako jedyny będzie miał uprawnienia do wypełnienia dokumentu w internecie używając tajnego kodu dostępu, jaki otrzyma z Departamentu Paszportów. Kobieta musi następnie wydrukować dokument i zabrać ze sobą na lotnisko (do portu). Powyższa procedura związana jest z przeniesieniem wszystkich usług Departamentu Paszportów do internetu. Tymczasem, inne źródło w departamencie powiedziało Arab News, że Departament Paszportów rozważa również uznanie zgody mahrama na wyrobienie dla kobiety paszportu, jako zgodę na samotne jej podróżowanie. Ten pomysł jest nadal dyskutowany pod kątem przewidywanych trudności społecznych i formalnych. Dyskusje skoncentrowane są na kwestii tego, kto jest mahram’em kobiety, kiedy osiąga ona wiek dojrzałości, wychodzi za mąż, jest rozwódką, wychodzi za mąż po raz kolejny. Według obecnie obowiązującego prawa, aby podróżować samej, niezależnie od celu podroży (edukacja, leczenie lub turystyka), Saudyjka musi przedstawić na lotnisku (w porcie) dokument od opiekuna (mahram) zezwalający na podróżowanie bez mahrama. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy kobiety doświadczają trudności (ze strony urzędników na lotniskach), nawet jeśli posiadają ze sobą takie pozwolenie.
Mimo tego, iż prawo zezwala starszym kobietom na podróżowanie bez mahrama, Fowziah, 41, dyrektorce szkoły średniej, za każdym razem towarzyszy na lotnisku mąż. Jego obecność wystarcza urzędnikom na lotniku jako potwierdzenie tego, że udziela zgody na samotne podróżowanie żony. Fowziah zaznacza, że mąż nie chce wydać jej dokumentu zezwalającego na podróżowanie, ważnego przez rok. Prawo nie określa wieku, od którego kobieta uznawana jest za „starszą” (moja uwaga: wg informacji opublikowanych na blogu jednej z Saudyjek, są to kobiety które ukończyły 45 rok życia).
Dwie siostry, Nadżla i Dżihad, obie po dwudziestym roku życia, podzieliły się swoimi doświadczeniami związanymi z podróżą do Londynu na kurs. „Nasz ojciec był za poza miastem i urzędnicy na lotnisku nie chcieli uznać naszego 22-letniego brata za opiekuna, który może udzielić nam pozwolenia na podróżowanie”, mówi Nadżla, która pracuje w mediach. „Urzędnicy na lotnisku zażądali, by mój ojciec udał się do najbliższego posterunku policji i przesłał na lotnisko pozwolenie faksem”. Warto również wysłuchać drugiej strony – pracowników lotniska, którzy muszą podejmować trudne decyzje. Jeden z urzędników Lotniska Króla Khalida w Rijadzie, zaznacza, że przeważnie pracownicy postępują zgodnie z literą prawa. Zaznacza, że nie udzieli kobiecie pozwolenia na podróżowanie, jeśli zgoda jej opiekuna nie jest wyraźna. „Takie są przepisy prawne i my musimy ich przestrzegać”, zaznacza. Jedną z przyczyn ścisłego trzymania się przepisów, jest fakt, iż był dwukrotnie przesłuchiwany podczas trzech lat pracy na lotnisku, za udzielenie zezwolenia mężatce na podróżowanie z ojcem, kiedy to mąż jest mahram’em. Królestwo Arabii Saudyjskiej jest sygnatariuszem Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczącej eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, i Talal Bakri, przewodniczący d/s Rodziny i Młodzieży w Radzie Shoura, zaznacza, że według konwencji, kobiety mają równe prawa jeśli chodzi o podróżowanie i przemieszczanie się. Dodaje, że rząd próbuje wprowadzać stosowne zmiany, aczkolwiek napotyka sprzeciw ze strony społeczeństwa. „Mężczyźni nie chcą tracić kontroli nad życiem kobiet... byłoby to trudne gdyby udzielono kobietom bezwarunkowego zezwolenia na swobodne podróżowanie i przemieszczanie się”. Wiele kobiet uważa, że wprowadzenie elektronicznego dokumentu to za mało. Mówią, że dokument nie rozwiązuje problemu, albowiem nadal wymagane jest przedstawienie pozwolenia mężczyzny. „Nie wszystkie kobiety będą mogły je otrzymać, np. mężczyzna może nie być przekonany lub po prostu może mu się nie chcieć go wydać”, mówi Amal Khalifah, psychiatra i aktywistka na rzecz kobiet i dzieci. Komisja Praw Człowieka, prześle w tym miesiącu zalecenia dla Rady Shoura, koncentrujące się na sytuacji kobiet, zwłaszcza dotyczące funkcji opiekuna i wpływie kurateli (na życie kobiety). Rzecznik Komisji Ochrony Praw Człowieka, Zuhair Al-Harithy nie spodziewa się większych zmian w kwestii praw regulujących samotne podróżowanie kobiet dopóki nie zostanie zdefiniowana kwestia kurateli.
