Mutabal - inaczej baba ghanudż

 

Mutabal to inna nazwa potrawy zwanej baba ghanudż (zmęczony tatuś) 

Przepisem podzieliła się Ordonija. 

Składniki:

• 3 bakłażany (ok. 0,7 kg razem u mnie)
• sok z 1 cytryny
• 3 duże ząbki czosnku (można główkę czosnku zapiec - odciąwszy z główki całej górę ciut, posypać solą, polać oliwa, zawinąc w folię aluminowią i w piekarniku lub "airfrajerze" (air fryer) zapiec przez 20-30 min, wycisnąć i mamy przepyszny dodatek do wielu dań)
• pieprz, sól, kmin rzymski (kumun) 
• 2-3 duże łyżki tahiny (autorka przepisu nie dodaje ze względu na kaloryczność, w mojej ocenie tahina podkreśla smak i konsystencję - w połączeniu z cytryną zagęści nam potrawę)
• 1 świeża ostra papryczka (opcjonalnie)

Do przybrania: 

• 1 pomidor - wypestkowany i pokrojony na małe kawałeczki
• garść natki pietruszki (lub kolendry, jak kto lubi)
• oliwa z oliwek
• summak - na zdjęciu opruszono nim brzegi 

JAK TO SIĘ ROBI: 

1. Bakłażany opalić nad palnikiem - położyć na palniku kuchenki gazowej, obracać od czasu do czasu, gdy bakłażan będzie miękki, a skórka spalona, wystudzić i obrać ze skórki. Miąższ odsączyć jeśli jest soczysty.
2. Teraz do wyboru: można rozgnieśc widelcem; ja siekam w robocie (z nożami) dodając w trakcie - sok z cytryny, 2 duże łyżki oliwy z oliwek, roztarty z solą na jednolitą masę czosnek, trochę pieprzu, soli, tahinę. Autorka przepisu wyciska też odrobinę świeżej ostrej papryczki (za pomocą wyciskarki do czosnku). 

Wyłożyć na płaski talerzyk lub niezbyt głęboką miseczkę przyozdobić kawałeczkami pomidora i siekaną natką pietruszki lub kolendry. Brzegi przyozdobić summakiem. Pokropić oliwą z oliwek (wedle uznania).

Podawać jako przystawkę z chlebkiem pita. 

FITNESS TIME - czas na ćwiczenia

fot. Umm Latifa; 2025 Fitness Time Ladies w Rijadzie.

Kiedy przyjechałam do Arabii ponad 20 lat temu, był w Rijadzie jeden duży klub - "Prince Salman Social Centre" - bardziej profesjonalny, sportowo-rekreacyjny dla kobiet, do którego się zapisałam. Była w nim siłownia, basen, bieżnia okalająca duży park. Było to miejsce spotkań kobiet w różnym wieku. Pisałam o tym w poście: jak to jest z kulutra fizyczną w Arabii. Od tego czasu upłynęło 20 lat. ..

Nie było wtedy tak wielu profesjonalnych siłowni dla kobiet. Konserwatywni uczeni twierdzili, że kobieta powinna ćwiczyć w domu, w szkołach państwowych dla dziewcząt nie było wychowania fizycznego. Kluby nie były widoczne, były małe, nieprofesjonalne. W szkołach prywatnych lekcje wuefu były i są, aczkolwiek zależy od kadry nauczycielskiej i dyrekcji jak wyglądają. Moje dzieci chodziły do różnych szkół (zmieniały), i tylko w jednej wuef był na poziomie.

Jak jest dzisiaj w kwestii klubów sportowych dla kobiet?

Od paru lat mamy w Rijadzie (i nie tylko) sieć klubów fitness dla kobiet. Kluby są duże, wyposażone w profesjonalny sprzęt. Są w nich baseny, prowadzone przez instruktorki zajęcia - m.in. joga, pilates, taniec brzucha, ćwiczenia siłowe, boks. Nauka pływania.

Do "Fitness Time" chodzę od 3 lat. Mogą zapisać się tu panie od 16 roku życia. Cała obsługa to oczywiście kobiety. Administracja, recepcja, instruktorki, panie sprzątające. Narodowości różne - w recepcji i administracji głównie Saudyjki, wśród instruktorek - nadal dominują napływowe dziewczęta z krajów arabskojęzycznych. Panie sprzątające - z Filipin. Obsługa młoda i ambitna. Klub oferuje członkowstwo 3/6/12 miesięczne.

Oto jakie zajęcia oferuje nam w pakiecie, poza siłownią i basenem, Fitness Time:
9:00 - FT MOVE
10:00 - Belly Dance
11:15 - Body Toning
12:30 - FT HIT
13:00 - FT MOVE
14:00 - FT CYCLE
15:15 - MAT PILATES
16:00 - STEP
17:30 - FT MOVE
18:00 - FT AQUA
18:45 - FT CORE BLAST
19:15 - FT JUMP
20:00 - BODY FITNESS

Grafik jest zmienny i ustalany co tydzien. W aplikacji rezerwuje się miejsce na zajęcia. Parę jest odpłatnych (boks, pilates, nauka pływania). Większość zajęć - w ramach karnetu.

W siłowni panie przeważnie ubrane są w T-shrity i legginsy. Na basenie stroje mniej lub bardziej zakrywające, sklepy oferują wiele modeli. Zasady dotyczące ubioru bardzo się poluzowały, nie są tak restrykcyjne jak 20 lat temu... Większość kobiet nadal przywdziewa stroje konserwatywne, zakrywające walory, luzne. Dlaczego tak jest, polecam poczytać o temacie aury w islamie, kobiet i mężczyzn, czyli co z ciała kobieta może odkryć przed kobietą a co, przed niespokrewionym lub spokrewionym mężczyzną. Inna aura jest przed mężem, inna przed bratem, synem. A reszta zależy od poczucia "hajja" - czyli skromności, wstydliwości i komfortu. 

W kwesti sportu  w Arabii też nastąpiły duże zmiany. Cdn.   

czy w Arabii Saudyjskiej każda kobieta musi nosić poza domem abaję?

2025. fot. Umm Latifa. 

Obowiązek noszenia abai został parę lat temu zniesiony dla turystek czy niemuzułmanek (np. tu pracujących) oficjalnie. Nadal władze Arabii wymagają jednak od niemuzułmanek przestrzegania określonego  kodeksu w kwestiu ubioru. 

Należy okrywać ramiona, tszirty są dozwolone - choć lepiej, by bluzka była z dłuższym rękawem, koszulowa; najlepiej do łokcia; zabronione są bluzki i sukienki na ramiączkach. Należy uważać by dekold nie odsłaniał zbyt wiele. Zalecane są długie spodnie, sukienki, spódnice - mogą być do połowy łydki, im dłużej tym jednak lepiej. Ubrania powinny być luźne i nieprzylegające (legginsy nie). Kolorystyka nie ma znaczenia. Sandałki są ok. 

Wiele cudzoziemek, niemuzułanek widuję tu w abajach, kolorowych wzorzystych narzutach. Spotyka się to z uznaniem Saudyjek i Saudyjczyków. Widuję też sporadycznie cudzoziemki, które nie przestrzegają ustanowionych przez władze reguł. 

Czy są Saudyjki, które nie noszą abaj? Być może. Widuję kobiety, które wyglądają na Saudyjki , bez abaj, choć mogą to być i przyjezdne Arabki. Wyglądają podobnie. 99% z Saudyjek nosi nadal abaje, 80% z nich wybiera tradycyjne czarne. Są takie, które nie okrywają włosów i poza domem nie noszą ani nikabu (zasłony na twarz) ani szala. 

Abaje nie muszą już być wyłącznie czarne (kiedyś tylko czerń była dozwolona), wiele sklepów oferuje przepiękne zdobione kolorowe szaty . Największy wybór mamy na lokalnych bazarach, tu ceny są najkorzystniejsze, i można się a wręcz należy targować. W galeriach handlowych ceny już będą wyższe. 

Ile kosztuje abaja? Można zwykłą czarną, prostą kupić za 80-100 rijali - obecnie kurs między złotówką a rijalem saudyjskim jest mniej więcej wyrównany. Ale i ceny mogą sięgać tysięcy. Wybór jest. 

Podaję tu link do sklepu CENTREPOINT, sekcji abaj. Mam nadzieję, że otwiera się "zza granicy". Można zorientować się, iż modeli, wzorów okryć wierzchnich jest wiele. 

P.S. Abaje kobiety noszą tylko w miejscach, w których ujrzeć je mogą niespokrewieni z nimi blisko mężczyźni (np. przed kuzynami będą się już okrywać). W szpitalach abaja nie obowiązuje, pracujące w służbie zdrowia kobiety przywdziewają białe kitle, zakrywają włosy szalami (lub nie). Zakrywają twarze - lub nie. Dziewczęta zrzucają abaje w szkołach i na uniwestytetach (nadal w edukacji obowiązuje rozdział płci, choć na uniwestytach czasami wykładają też mężczyźni - studentki przed wykładem się okrywają). 

Na zdjęciu kobiety w białych kitlach w jednym z rijadzkich szpitali. 

balila czyli sałatka z ciecierzycy

 

I dostałam przepis na balilę. Oryginalną, taką jak się tu, w Arabii robi. 

Zrobiłam i zjadłam. 

Składniki: [porcje dla 2 osób]

• 1 puszka ciecierzycy lub  3/4 szklanki suszonej 
• 1 starta marchewka [duże oczka]  
• 1 ogórek - świeży [opcjonalnie, wypestkowany, starty j.w.]
• 1 ugotowany duży burak - starty tak samo lub w małe kostki pokrojony, ja wolę kostki - fajniej wygląda
• ostry sos [Tobasco lub w podobie]
• oliwa z oliwek
• kummun 
• sól 
• ocet naturalny

Jak to się robi:

1 - Ciecierzyca suszona: umyć, namoczyć w wodzie odstawić na ok. 8 godzin. Przepłukać, gotować w garnku do pod ciśnieniem  lub zwykłym - dodając 1 łyżeczkę sody oczyszczonej. Aż będzie zjadliwa, nie za miękka, nadal ciut twardawa. 

2. Ciecierzycę z puszki przepłukąc, podgrzać na małym ogniu. Uważać, by nie rozmiękła, chodzi o to, by była ciepła. 

3. Ciecierzycę nakłądać do miseczek lub głębokich talerzy, warzywa [marchewkę, burak, ogórek] umieścić obok  w małych miseczkach  - jeśli chcemy by np. goście mogli dokonać wyboru dodatków, jeśli nie - od razu udekorować nimi ciecierzycę. )

4. Teraz - szczypta soli, skorpić octem [tu uwaga wedle upodobania, ale ocet musi być], posypać kumminem i teraz dodać ostrego sosu [u nas Tabasco]. Polać oliwą z oliwek - jeśli kto lub szczodrze. Z ilością przypraw można eksperymentować. 

Podawać na ciepło. Można zagryzać ciepłą pitą :). 

. 

czy zimą w Arabii jest zimno?

Arabia znana jest z gorącego klimatu i latem temperatury sięgają w Rijadzie średnio 45 stopni. Nie pada. Czasami zawieje i zakurzy. 

Zima to okres wytchnienia od upału. Obecnie za dnia cieszymy się 23 stopniami, a styczeń będzie chłodniejszy. Temperatury w nocy spadają do 16 stopni, w styczniu lutym mogą nawet sięgnąć 2-3 o świcie. Warto zabrać parę sztuk cieplejszych ubrań i sprawdzić prognozę pogody przed przyjazdem. 

Dziś nad Rijadem zgromadziły się chmury, czekamy na deszcz. 

fot. Umm Latifa, 2023 r. Chmury nad Rijadem grudzień. 

fot. Umm Latifa, 2023 r. Chmury nad Rijadem grudzień. 

W Janbu (Yanbu) nad morzem sztorm i ogromna wichura wyrządziły wiele szkód. 

Tutaj: film na YT - wichura i zniszczenia w Janbu 

W Dżeddzie - powodzie i podtopienia. W północnej części Arabii np. Tabuk temperatury są niższe (obecnie średnio 18 stopni za dnia, 8 w nocy), a w styczniu/lutym pada tam też śnieg. 

Arabia Saudyjska a kara śmierci i publiczne egzekucje

Czy w Arabii nadal przeprowadzane są publiczne egzekucje? 

Publiczne egzekucje były przeprowadzane w Arabii. W Rijadzie odbywały się na placu Deera (dzielnica Al-Hukum) - egzekucji dokonywał kat skracając przestępców o głowę. Jak wyglądały nie wiem; nie byłam, nie widziałam. Można na ten temat poczytać w Wikipedii - aczkolwiek od paru lat publiczne egzekucje nie są już przeprowadzane. Plac Deera stał się miejscem w którym organizowane są różne imprezy kulturalno-rozrywkowe. Sa tu kafejki, restauracje. 

W dzielnicy Al-Hukum jest przepiękna, surralistyczna wręcz stacja metra. W tym roku znalazły się tu, jak i pobliskiej odrestaurowanej "starej" części tej dzielnicy przepiękne instalacje świetlne w ramach imprezy "Noor Riyadh" - Światła Rijadu. Pobliski Zamek Al-Masmak w dzielnicy Al-Hukum to jeden z ciekawszych zabytków wartych obejrzenia podczas wizyty w saudyjskiej stolicy. 

Także, nie. W Arabii publiczne egzekucje nie mają już miejsca. Nadal obowiązuje kara śmierci. 

Listopad 2025. fot. Umm Latifa. Zamek al-Masmak (w Qasr al-Hukum) podświetlony w ramach corocznego festiwalu "Noor Riyadh" (Światła Rijadu) 

SAUDYJSKA SŁUŻBA ZDROWIA - czy Arabia jest uboga w ginekolożki?

Czy twierdzenie, że Arabia Saudyjska jest uboga w ginekolożki jest prawdziwe... 

Kobiety stanowią przeważającą większość obsługi oddziałów ginekologiczno położniczych - zarówno w klinikach prywatnych, państwowych szpitalach czy klinikach "outpatients" przyszpitalnych. Przeważajaca większość muzułmanek ogólnie (mamy tu wiele cudzoziemek wyznających islam, chrześcijanki stanowią mały procent immigrantów zarobkowych) nie uda się tu do ginekologa (mężczyzny) na badania. 

Od lat ponad 20 chodze w Rijadzie do ginekolożek (i nie tylko, u lekarzy innych specjalności również, i asystowałam mężowi przy operacjach, odwiedzałam lekarzy z dziećmi).... Korzystałam i korzystam z państwowej i prywatnej służby zdrowia, byłam w klilku szpitalach lecząc przypadłości kobiece, urodziłam trójkę dzieci - dwójkę w szpitalu prywatnym, jedno dziecko w państwowym, czego z pewnością nie doświadczył żaden mężczyzna.   

Kiedy udają się kobiety do ginekologa mężczyzny? Nie chcę dywagować odnośnie indywidualnych wyborów - ale w przypadkach, o których mi wiadomo, wiąże się to np. z specjalizacją czyli głównie np. konsultacjami dot. leczenia hormonalnego (lecznia bezpłodności, poronień), operacji (chirurgia).  Panowie mogą też asystować przy trudnych porodach, przyjmować ciąże operacyjne - tzw. cesarskie cięcia. 

W szpitalu uniwersyteckim Króla Chalida (King Khalid Hospital) jestem pod opieką od ponad 2 lat dr. Eman al-Szehri, wspaniałej Saudyjki o ogromnej wiedzy i profesjonaliźmie. Wizytuję szpital i lekarzy różnych specjalności. Robię kontrolne badania usg narządów rodnych - cały ten dział przy sekcji ob/gyn (czyli obstetrics and ginecology) obsługowany jest przez kobiety. Mamografia i usg piersi (odrębna sekcja) - obsada kobieca. 

Badania krwi - w laboratorium system kieruje mnie od razu do pielegniarki. Są też pielęgniarze (w mniejszości) - do nich kierowani są mężczyźni (panowie mogą też udać się do kobiety). I ja też mogę udać się do pana, by pobrał mi krew, ale mogę też dokonać wyboru i odmówić. 

W prywatnym szpitalu Sulayman Al-Habib -  to największy i najbardziej nowoczesny system szpitali prywatnych rozsianych po Rijadzie i nie tylko (poniżej podaję informacje z aplikacji szpitalna jak wygląda proporcja ginekolożek-ginekologów) - leczyłam się u kobiet. Kobiety, ginekolożki też przeprowadzają zabiegi chirugiczne wszelaki związane z naszymi, kobiecymi probleami. 

Oto proporcje w szpitalach S.Habib w poszczególnych rijadzkich dzielnicach. 

 

Olaya: 20 lekarek ginekolożek i 4 ginekologów (2 Saudyjczycy i 2 Sudańczycy) (panowie specjalizują się w onkologi, chirurgi, leczeniu hormonlanym, prowadzeniu ciąży)

AlHamra: 8 ginekolożek i 1 ginekolog (Sudańczyk - laparoskopia, chirurgia, prowadzenie ciąży, leczenie bezpłodności)

Sahafa: 24 ginekolożki i 6 Saudyjczyków (ciąża, bezpłodność, poronienia, itp)

Szpital Al-Hamrah: 8 ginekolożek i 1 ginekolog (Saudyjczyk) 

Rayyan: 36 ginekolożek i 5 ginekologów (Saudyjczycy) 

Suwaidi: 14 ginekolożek i 2 ginekologów (Sudanczyk i Saudyjczyk) 

W szpitalu Dallah, kolejnym dużym prywatnym konglomeracie, na oddziale ginekologicznym, położniczym, dominuje obsada damska. Chcę też dodać, iż każdy lekarz/lekarka ma swoją asystentkę i są to kobiety (pielęgniarki, nie tylko Filipinki, coraz więcej pracuje w tym zawodzie Saudyjek). I tu również informacje z pierwszej ręki, z aplikacji szpitala Dallah w moim telefonie (w Dallah urodziłam dwoje dzieci, prowadziłam ciąże, chodziłam później na wizyty u ginek.;). Obecnie chodzę tu do denstysty, mężczyzny, z wyboru - jest dobrym profesjonalistą. 

Wracając do kwestii liczb: 

Nakheel: 28 ginekolożek i 4 ginekologów (Saudyjczycy) 

Namar: 16 ginekolożek 

Arid - 5 ginekolożek

Yarmuk - 3 ginekolożki 

Qurtuba i Salam: po 1 ginekolożce (są to mniejsze kliniki sieci Dallah) 

Co do szpitali państowych, 16 lat temu prowadziłam ciążę w dużym państwowym szpitalu - większość pan obsługujących oddział ginekologiczno-położniczy stanowiły ginekolożki. Przy moich porodach obecne były lekarki jak i położne. Nie asystował im żaden mężczyzna. 

W szpitalu państowuym: na drzwiach pomieszczenia przeznaczonego dla personelu płci pięknej. 

fot. Umm Latifa. 2025 r. na zdjęciu linie kierujące do odpowiednich sekcji w uniwestyteckim szpitalu Króla Khalida (w obrębie kompleksu medycznego Króla Sauda) w Rijadzie

Także .... nie. w Arabii mamy pod dostatkiem lekarek zajmujących się naszym zdrowiem intymnym.  

kokosowy odlot

 Od tygodnia chodził za mną kokos. 

Nie miałam wyjścia. 

Musiałam coś z tym zrobić.
Zrobiłam kokosową basbusę. 

Składniki:

1 łyżka pasty tahina

100 gr miękkiego masła

1 puszka (397 g) skondensowanego mleka

1 łyżeczka proszku do pieczenia

320 g semoliny [za wikipedią: gruboziarnista mąka lub drobna kasza otrzymywana z pszenicy twardej - durum, używana do prod. makaronu, kaszy kus-kus]

100 g suszonych wiórków kokosowych [plus wielka garść na posypanie upieczonej już basbusy] 

250 ml wody

(na syrop)

300 g cukru

250 ml wody

1 łyżeczka soku z cytryny

Jak to się robi? 

1. Przygotuj syrop – dodaj cukier i wodę do garnka, doprowadź do wrzenia i gotuj na małym ogniu przez ok. 8 minut. Wystudź, dodaj sok z cytryny. Zamieszaj. 

2.  Posmaruj formę do pieczenia - 28x24cm - taniną.

3. W misce połącz masło, mleko skondensowane, proszek do pieczenia – wymieszaj dokładnie  najlepiej trzepaczką. Dodaj semolinę, wiórki kokosowe, wodę – i znów wymieszaj dokładnie.

4. Przelej miksturę do formy, wyrównaj. Piecz w uprzednio nagrzanym piekarniku [ok. 190 stopni] mniej więcej przez 35 minut – lub – aż wierzch okryje się kolorem złota…

5. Polej zimnym sosem gorącą basbusę (lub na odwrót, jeśli zapomnisz wpierw przygotować sos, wystudź basbusę i polej ją gorącym sosem).

6. Rozprósz garść wiórków po wierzchu... Krój na kształty i porcje wedle upodobania. 

źródło: desery orientalne ze strony: http://www.nestle-family.com

Tydzień Międzynarodowego Rękodzieła w Rijadzie

 

A to ja, dziś, autorka bloga.  Przemiła Saudyjka maluje mi henną wzór na dłoni podczas Banan - The Saudi International Handicraft Week - corocznej imprezy odbywającej się co roku w grudniu promującej rękodzieło ludowe, nie tylko lokalne. W 2024 roku brała w udział m.in. polska firma Znammi. W tym roku, niestety z Polski nikogo nie ujrzeliśmy. 

Produkty firmy Znammi na Banaan - Saudi International Handicrafts Week w 2024 r. 

2025. Banaan - Saudi International Handicrafts Week. 

Na targach prezentowane są dzieła wykonane przez lokalnych artystów ludowych. Są wydzielone sekcje - tkactwo, malarstwo i kaligrafia, wyroby gliniane, wyroby z włokien z palmy daktylowej,  ozdoby - np. jak poniżej z koralików. W tym roku gościem honorowym były Chiny. 

2024. Banaan - Saudi International Handicrafts Week. 

I znowu po latach paru. Powroty są miłe.

Szanowni Państwo, 

znowu po latach się odzywam. Coraz więcej rodaków przyjeżdza do Arabii, LOT połączył Rijad i Warszawe, zaś saudyjskie linie lotnicze przenoszą Saudyjczyków do Krakowa. W tym roku na wakacjach w Polsce, zaszokowani byliśmy liczbą turystów z Zatoki w Zakopcu. 

Dzieci po raz pierwszy zawitały w polskie góry. Przepraszam, już nie dzieci, a młodzież. L. ma już prawie 20 lat, studiuje na Uniwersytecie Princess Noora University. Jeździ samochodem sama od 2 lat. S. skończył 18 lat, a najmłodsza H. jest już w pierwszej klasie tahanałi, czyli 3letnie liceum. Pokochali Tatry, wspinaczki, zachwyceni Morskim Okiem, byłam z nim niesamowicie dumna, albowiem wszystko ambitnie o własnych siłach.  Na szlakach brano nas za zagranicznych turystów, i było trochę śmiechu, gdy okazywało się, że ci "Saudyjczycy" wszystko rozumieją po polsku. 

Ale - wracam, albowiem.... no właśnie. W dniu dzisiejszym YT podrzucił mi filmik z wywiadem promującym kolejną książkę polskiego dziennikarza, mężczyzny o Arabii. I wywiad ów wprowadził mnie w stan irytacji, albowiem wiele informacji przekazywanych przez autora książek, których nie kupię i nie będę czytać - Arabię przecież mam na codzień, jest nieprawdziwych i nierzetelnych. I denerwuje mnie, że znowu ktoś wprowadza w błąd, że to wszystko jest nie tak, po łebkach, dążenie do sensacji. Kilka kwestii sobie wypisałam i postaram się do nich ustosunkować wkrótce. 

Arabia to kraj orientalny i i fascynujący wielce. Do niedawna - będący dostępny tylko dla nielicznych. Od stosunkowo niedawna - otwarty na turystykę. Ale nie można liznąć w przelocie czegoś, coś tam przeczytać i twierdzić, że wie się wszystko i zna odpowiedź na każde pytanie. Ja nie znam. Czasami muszę nadal o coś zapytać męża, czasmi pytam dzieci. Bo ja tu nie chodziłam do szkoły, oni tak. Bo ja nie byłam na męskich spotkaniach, mąż tak. A nasi "dziennikarze" wiedzą wszystko. Np. twierdzenie, że wysokość mahr - czyli wiana, które przysługuje kobiecie od jej przyszłego męża, jest regulowana przez państwo. A to nie jest prawda. 

I trochę mnie poniosło, gdy usłyszałam, że ginekolożka musiała wydawać CAŁĄ pensję, by zapewnić sobie transport do pracy (gdy nie wolno było nam, kobietom prowadzić). Otóż. 

Primo: szpitale zapewniały i nadal zapewniają (obecnie niektórym grupom, głównie obcjokrajowcom) transport. Były (nie wiem, czy nadal są) dodatki do pensji na transport i zakwaterowanie. Postaram się wyjaśnić z służbą zdrowia, gdyż jestem pod stałą opieką. 

Secundo: wynagrodzenie lekarek było i jest tak wysokie, że kobiety było i jest stać na  i kupno samochodu w swoim imieniu i zatrudnienie prywatnego kierowcy, jak i pomocy domowej, jeśli tych kosztów nie pokrywał mąż, czy rodzina. W rodzinnych domach, jeśli kobiety, mężczyźni pracują, często po prostu dzielą się wydatkami. Przypadki i sytuacje są różne... 

Ale.... teraz jest piątek, wolny dzień i lecę. 

Drodzy Państwo, przed laty włączyłam moderacje komentarzy i tak pozostanie. Jeśli macie Państwo pytania, proszę je zadawać, chętnie odpowiem, pomoge zrozumieć, wyjaśnić - za darmo. Po coś mnie tu Bóg przywiódł jednakowoż i teraz, gdy dzieci już samodzielne, moge wykrzesać dla mej dawnej pasji trochę wiecej czasu, a może powrócić do niej... 

W Rijadzie mamy teraz saudyjska zimę czyli takie polskie lato późne za dnia, noce robią się coraz chłodniejsze. Także, jeśli ktoś sie tu wybiera turystycznie, dobrze zabrać sweterek. I raczej nie sandałki, polecam sportowe zakryte obuwie. Myślę też, z moich obserwacji poczynionych o turystach, o krótkim poradniku w kwestii ubioru i zachowania. Nie jest źle, ale niektóre kwestie warto trochę naświetlić. 

Na razie odjeżdzam. Moc atrakcji w stolicy.